14 Φεβ 2011

Μικροί εθνικισμοί, μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις

Διάβασα την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του κ. Κωνσταντίνου Γιαγκουλλή για την κυπριακή διάλεκτο. Σε κάποιο σημείο της συνέντευξης του αναφερόμενος στη προέλευση ξένων λέξεων, όπως
τουρκικών, αγγλικών, ιταλικών και άλλων, που χρησιμοποιούνται στην κυπριακή διάλεκτο δηλώνει: «… τώρα είναι δικές μας. Τις κάναμε δικές μας. Ούτε η Αγία Σοφιά, ούτε το Μπέλλαπαϊς είναι «κυπριακά». Μα αφού τα βλέπουμε στην τηλεόραση και λέμε «δεν ξεχνώ». Είναι μνημεία τα οποία βρίσκονται στον τόπο μας, χτίστηκαν υπό συνθήκες κατοχής, τα έχτισαν οι Φράγκοι και έχουν την ιστορία τους αλλά σήμερα είναι δικά μας. Είναι αναπόσπαστα τμήματα του πολιτισμού μας. Το ίδιο και οι ξένες λέξεις που μπήκαν στη γλώσσα μας, είναι κατάδικές μας» (1). Είναι πολύ ενδιαφέρουσα αυτή η άποψη του Κ. Γιαγκουλλή, η οποία δημιουργεί συνειρμούς που χρίζουν σχολιασμού και ανάλυσης. Είναι «δικά» ποιας κοινότητας; Το «Δεν ξεχνώ» και μάλιστα σε πρώτο πρόσωπο για να δεσμεύει και τις νεότερες γενεές, αναφέρεται μόνο στους ελληνοκύπριους. Ανήκουν μόνο σ’ αυτούς ή σ’ όλους τους Κυπρίους πολίτες;
Πριν από λίγο καιρό ο αρχαιολόγος T. Bagistan εξέδωσε ένα ογκώδες έργο (2) που αναφέρεται στα μουσουλμανικά τεμένη της Κύπρου. Χτίστηκαν στη διάρκεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά τώρα είναι δικά μας, μέρος του πολιτισμού μας. Αλλά και οι Βρετανοί αποικιστές έχουν αφήσει, φεύγοντας κάποιο κομμάτι του πολιτισμού τους στην Κύπρο. Δεν ανήκουν, όμως, μόνο στην μια κοινότητα αλλά στο σύνολο της κυπριακής κοινωνίας. Πολιτισμός σ’ αυτή τη χώρα δημιουργήθηκε και δημιουργείται από όλους τους κατοίκους του νησιού, ανεξάρτητα σε πια φυλετική ομάδα ανήκουν. Δυστυχώς γι’ αυτά που άφησε πίσω της η οθωμανική αυτοκρατορία, στην ελληνοκυπριακή κοινωνία δεν γράφουν «δεν ξεχνώ» άρα δεν είναι δικά της, ή τουλάχιστον έτσι έμαθαν τους πολίτες να διαχωρίζουν τα «δικά» από τα «ξένα». Αν μεταφερθούμε μερικές χιλιάδες χρόνια πριν, καυχόμαστε για την καταγωγή του Ζήνωνα του Κιτιέα, λένε ότι είναι «δικός μας», ανεξάρτητα ότι η επίσημη ιστορία «ξεχνά» να αναφέρεται στην εβραϊκή φυλετική του καταγωγή. Αλλά και η Αφροδίτη(3), η θεά της Κύπρου που κοσμεί μέχρι σήμερα τις τουριστικές διαφημίσεις της Κύπρου δεν είναι ολότελα δική μας, αλλά έγινε δική μας και από εδώ ταξίδεψε στην Ελλάδα, για να αναχθεί σε Θεά του Ολύμπου. Η θεά Αφροδίτη ανήκει μόνο στους ελληνοκύπριους ή σε όλους τους Κυπρίους; Ποια μπορεί να είναι η απάντηση; Και μήπως η εκκλησία την αποδέχεται ως «δική» της;
Κάποιοι αναφέρονται συνεχώς για την ιστορία αυτής της χώρας και στις τρεις χιλιάδες χρόνια πολιτισμού της. Η ιστορία όμως της Κύπρου δεν ξεκινά πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια. Αν είναι έτσι, τότε δεν υπάρχει Χοιροκοιτία, Τέντα (Μαρί) και πολλοί άλλοι χώροι τους οποίους η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως πολιτισμό πριν από τον εποικισμό του νησιού από τους Αχαιούς. Δεν είναι οριστικά δεδομένη η χρονολογία εμφάνισης του ανθρώπου στην Κύπρο. Προς το παρόν υπολογίζεται πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια. Όλα τούτα είναι δικά μας, άρα η ιστορία της πατρίδας μας αρχίζει πριν δέκα χιλιάδες χρόνια και όχι πριν από τρεις χιλιάδες. Αυτό που λένε οι ελληνοκύπριοι πολιτικοί για τρεις χιλιάδες ιστορίας είναι ψέμα. Διαγράφουν επτά χιλιάδες χρόνια κυπριακού πολιτισμού που είναι δικός μας, επειδή θέλουν να «ελληνοποιήσουν» την ιστορία, υπογραμμίζοντας τη χρονική περίοδο άφιξης των Αχαιών στην Κύπρο. Η εκκλησία προσθέτει και το χριστιανισμό και το μείγμα δένει με την ελληνοχριστιανική παράδοση, συγκροτώντας ένα εκρηκτικό εθνικιστικό ιδεολόγημα.
Από την άλλη πλευρά των συρματοπλεγμάτων, για χρόνια οι νέοι γνώριζαν από τα σχολικά τους βιβλία, ότι η ιστορία της Κύπρου ξεκινούσε από την άφιξη των Φράγκων στην Κύπρο, δίνοντας βέβαια ιδιαίτερη σημασία στην κατάκτησή της από την Οθωμανική αυτοκρατορία και στη διοίκηση της για πέντε σχεδόν αιώνες. Πιο πριν, για τους ιστορικούς που έγραψαν τα βιβλία των συμπατριωτών μας, η Κύπρος θα πρέπει να ήταν έρημος, δεν την κατοικούσαν άνθρωποι. Κι’ αυτό είναι ένα καθαρό ψέμα, μια στρεβλή εμφάνιση της πραγματικότητας, προσπαθώντας να υπαγορεύσουν στη νέα γενιά, ότι ο πολιτισμός και η ιστορία σ’ αυτό το χώρο, άρχεται με την εμφάνιση των Οθωμανών. Σε απλή μετάφραση, «τουρκοποιούν» την ιστορία της Κύπρου, για να ενδυναμώσουν τις εθνικιστικές παρορμήσεις, απορρίπτοντας τις τοποθετήσεις της άλλης πολιτιστικής και φυλετικής ομάδας. Είναι πασιφανές, ότι οι λόγοι είναι καθαρά πολιτικοί και με αυτή τη σκοπιμότητα δημιουργήθηκαν οι ανάλογοι μύθοι στην τουρκοκυπριακή κοινωνία.
Η ιστορία της χώρας μας μικραίνει ή μεγαλώνει, ανάλογα με την υποκειμενική αντίληψη και τα πολικά συμφέροντα των ηγετών της και των ιστορικών που τους υπηρετούν. Γι’ αυτό και αντιδρούν στην ιδέα και την πολιτική του εκσυγχρονισμού των βιβλίων της ιστορίας, στην ανακατασκευή της ίδιας της ιστορίας, αφαιρώντας τους μύθους που κυριαρχούν σ’ αυτήν. Εναρμόνιση της ιστορίας με τον εαυτό της, σημαίνει κριτική της ανιστορικότητας από την ίδια την ιστορία. Αλλά αυτό είναι μια πνευματική δύναμη, η οποία διαχρονικά θα μετατραπεί σε εκρηκτική ύλη, που είναι αδύνατο να διαχειριστούν οι κυρίαρχοι κύκλοι, επειδή δεν επιθυμούν να καταγραφεί η πραγματική, εφόσον πάρα πολλοί μύθοι που ανάχθηκαν σε επίσημη ιστορία θα καταρρεύσουν και μαζί τους πολιτικές που θεωρούνται τσιμεντωμένα αληθινές. Και η μια και η άλλη κοινότητα, παρόλο που είναι μικρές αριθμητικά, συνεπακόλουθα και ο εθνικισμός τους, ο οποίος περιορίζεται στα σύνορα του νησιού, προβάλλουν μαξιμαλιστικές απαιτήσεις στην προσπάθειά τους να κυριαρχήσει η μια πάνω στην άλλη. Στον εικοστό αιώνα έδρασαν διχαστικά, αντί να κινηθούν ενοποιητικά και να προσπαθήσουν να αναπτύξουν πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά τη χώρα. Τα καταστρεπτικά αποτελέσματα της πολιτικής των αποκλεισμών της άλλης ομάδας, τα βιώνουμε μέχρι σήμερα, είναι καταστρεπτικά και για τις δυο κοινότητες.

Κυριάκος Τζιαμπάζης
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ

--------------------------
(1) Εφημ. ΠΟΛΙΤΗΣ ημ. 23/1/2011.
(2) Τουντζέρ Μπαγκιστάν: Τα μουσουλμανικά τεμένη στην Κύπρο. (Στην τουρκική και αγγλική γλώσσα). 2010.
(3) Jacqueline Καραγιώργη: Κύπρις, η Αφροδίτη της Κύπρου. Έκδοση ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, Λευκωσία 2007.

7 σχόλια:

Τάκης Μιχαήλ είπε...

Κυριάκου Τζαμπάζη: Μικροί εθνικισμοί, μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις
Με τον πιο πάνω τίτλο, για ακόμα μια φορά ο Τζιαμπάζης, καθαρίζει τον υαλοθώρακα και βάζει μπρος.
Θέλει καθαρό το οπτικό πεδίο. Θέλει το δρόμο μπροστά του ευθύ, χωρίς λαγκούφες. Θέλει να επιμένει σε ανοικτή λεωφόρο και ας είναι με τους λίγους, ακόμα και μόνος.
Στο τελευταίο του άρθρο «Μικροί εθνικισμοί, μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις», για ακόμα μια φορά φέρνει τα πάνω κάτω. Θα χαρακτηριζόταν και σαν αναίδεια στον κόσμο των εύηχων συνθημάτων, της συγκάλυψης «κρύψε να περάσουμε», της κάθε μορφής σκοπιμότητας, να προκαλεί τα «δικά μας» και τα «δικά τους». Και, διευκρινίζει στο άρθρο του. «Δικά μας», εννοείται ελληνικά, «δικά τους» τα τούρκικα. Και ο Κυριάκος να τα θέλει ότι είναι «κυπριακά»
Αν είναι δυνατό. Σε μια χώρα όπου όλα είναι «δικά μας», όπως ο «Ζήνων ο Κιτιευς», όπως το «Μπέλλαπαϊς», όπως άλλα παραδείγματα που δίδονται, να διανοείται κανείς ότι υπάρχουν και «δικά τους».
Και για του λόγου το αληθές ότι είναι «δικά μας» και όχι «κυπριακά», διαγράψαμε, σύμφωνα με το άρθρο, από τις δέκα χιλιάδες χρόνια τις εφτά και ξεκινούμε «ελληνοποιώντας» την ιστορία από τρεις χιλιάδες χρόνια και πριν.
Το ίδιο και «από την άλλη πλευρά του συρματομπλέγματος». Η Ιστορία ξεκινά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και μετά, «τουρκοποιώντας» τα σαν «δικά τους» και όχι σαν «κυπριακά».
Η επιμονή του Τζαμπάζη στα «κυπριακά» φαίνεται και στο τελευταίο του άρθρο, όταν και πάλι με «αναίδεια», καλεί τον πρόεδρο της Δημοκρατίας «να επαναφέρει τον Κυπριακό Εθνικό Ύμνο»
Το συμπέρασμα του Τζαμπάζη «Τα καταστρεπτικά αποτελέσματα της πολιτικής των αποκλεισμών της άλλης ομάδας (Ε/κ και Τ/κ) τα βιώνουμε μέχρι σήμερα, είναι καταστρεπτικά και για τις δυο κοινότητες», είναι οφθαλμοφανέστατα ορθό. Η τραγικότητα δε, φαίνεται αν αναλογιστούμε «τον αποκλεισμό της άλλης ομάδας» και μεταξύ των Ε/κυπρίων.
Τάκης Μιχαήλ

Damian Lambidonitis είπε...

Αγαπητέ Κυριάκο,
Πρόκειται πραγματικά περί ενός εξαιρετικού κειμένου και σ’ ευχαριστώ πολύ που μου το έστειλες. Συγχαρητήρια!
Φιλικά,
Δαμιανός.

JACQUELINE KARAGEORGHIS είπε...

Αγαπητé φíλε,
Βεβαíως πήρα το πολυ ενδιαφéρο σου κεíμενο για την υιοθéτηση η μη της ιστορικης κληρονομιáς της Κύπρου απο τους Κυπρíους. Πολυ σωστή η χρονολóγηση σου. Στο βιβλíο μου που θα βγεí σε 2/3 μήνες, κáνω το ιστορικó του πληθυσμού της Κύπρου και λéω τα íδια óπως εσυ, μáλιστα óτι οι Ελληνες ήρθαν ως κατακτητéς και παραμéρισαν τους ΕτεοΚυπριους. Αλλα πραγματικá αυτοí οι Ελληνες, εστω και λíγοι, éπρεπε να ηταν πολυ δυναμικοí (πολιτιστικá) για να επιβáλουν την γλώσσα τους και τα éθιμα τους. Οι Φοíνικες που ηρθαν 4 αιωνες αργóτερα δεν επιβλήθηκαν ετσι. Ομως και οι Φοíνικες πρéπει να εíχαν αφήσει δικη τους κληρονομιá. Για την μοδερνα εποχή, παρατήρησα óτι ουτε οι Φρáγκοι υιοθετήθηκαν ποτé απó τους Κυπριους, ουτε τα μνημεíα τους. Ομως, στην διáλεκτον, και μóνο στην διáλεκτο, υιοθéτησαν πáρα πολλéς φρανκικες, ιταλικες και τουρκικéς λéξεις χωρις πρóβλημα, ομως με ελληνικες καταληξεις. Αλλá βéβαιως για να νοιώθεις οτι ανήκεις σε μια χώρα πρéπει να νοιώθεις óλα τα στοιχεíα της ιστορíας του τóπου ως δικá σου. Το íδιο για τους τουρκοκυπριους. Προσπαθω να βρω παραδεíγματα αλλου. Στη Γαλλια θεωρουμε τα Ρωμαικα μνημεια ως δικα μας (ειναι ανóδινα). Νομιζω η εξηγηση ειναι το impact της θρησκειας. Η θρησκεια που εκαμε τοσο κακο (και λιγο καλο). Πολυ δυσκολο θεμα. Αλλα οι Ελληνες της Κυπρου ποτε ενοιωθαν την Κυπρο ως πατριδα τους, ηταν παντα η ελλαδα, νομιζω, ουτε ειναι υπερηφανοι για την Κυπρο. Θα βγουμε ποτé απο την μικρóτητα μας εδω; Να βλεπομε τον κοσμο πιο πλατεια.. (δεν ξερω εαν εκφραζομαι καλα για να με καταλαβαινεις). Οι προβληματισμοι σου εχουνι παντα πολυ ενδιαφερον. Για το μυθιστορημα, νομιζω κρυβεις πολλα μοδερνα προσωπα κατω απο τα αρχαια προσωπα, ειναι εξυπνο.
Ευχαριστω για τα μηνηματα σου. Jacqueline.

ανιψιος χριστοφκια είπε...

αλλο ενα αναρχοκομμουνιστικο αρθρο απο ενα καθεστωτικο.δεν ειμαιστε κυπριοι και ουτε θα γινουμε ποτε.οσοι ειστε κυπριοι ειστε βαρβαροι κομμουνιστες τσιρακια των εγγλεζων.ψηφιστε ακελ για να παιρνετε αγγλικες στερλινες.σκοτωστε συμπατριωτες σας για να εχετε την ευνοια του εκαστοτε εισβολεα.προσκυνατε την ελισαβετ αλλα να δηλωνετε κομμουνιστες.δηλωνετε αντιεθνικιστες ενω σας εξιταρει ο ρωσσικος εθνικισμος.πληρωνεστε για να πλασετε ιστορια.εξου και ο τατσοπουλος σας.αριστερος και αχρηστος και αυτος.μια ζωη καταστρεφετε την κυπρο και κατηγορειτε τους νομιμους κατοικους της.φυγετε τωρα τουρκοι αλλιως ο λαος θα σας καψει.θανατος στα τουρκικα σκυλια.ειμαι αληθινος κομμουνιστης οχι ψευτικος σαν εσας.αλλα ειμαι ελληνας και οχι κυπριος σαν εσας.

Θουκής είπε...

Κυριάκο δεν έχω σχόλια είναι πολύ σωστές οι επισημάνσεις σου. Ένα σχόλιο ίσως είναι ότι οι λαοί που δεν έχουν ξεκαθαρίσει την ιστορία τους και ζουν με ψεύτικη ιστορία όπως εμείς εδώ στη Κύπρο η Ελλάδα που μίλα για Ελληνοχριστιανικό πολιτισμό που δεν υπάρχει αυτό οδηγεί στην καθήλωση του πνεύματος και εμποδίζει την κοινωνική εξέλιξη .
Φιλικά
Θουκης

Marios Lefteri είπε...

Οι "έλληνες" ξανάρχονται. Οι Κύπριοι πρέπει να μεταναστεύσουν!!!!!!!!!!

ΚΥΠΡΟΣ ΓΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΘΕΛΛΗΝΑ...ΑΝ ΔΕΝ ΣΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΙΣ...!!!!!!!!!!!!!!!

Κυριάκος Τζιαμπάζης είπε...

@Τάκη Μιχαήλ
Αγαπητέ μου Τάκη
Πολύ χάρηκα που αφιερώνεις τον χρόνο σου σε μένα για να κρίνεις τα κείμενά μου. Αυτό μου δίνει θάρρος να συνεχίσω να γράφω. Βέβαια κάποτε έχω την εντύπωση, ότι πετάω αυγά στον τοίχο. Όμως παρακολουθώντας τον κατάλογο των αναγνωστών μου που βρίσκεται στο μπλοκ μου, οι οποίοι προέρχονται όχι μόνο από την Κύπρο αλλά και από τη Μποκοτά της Λατινικής Αμερικής, με εμψυχώνει να συνεχίσω να πετάω τα αυγά. Διαπίστωσα, ότι αρκετοί από το ΑΚΕΛ και εννοώ απλά μέλη του ΑΚΕΛ διαβάζουν τα κείμενά μου και συμφωνούν μαζί μου, ανεξάρτητα, ότι δεν εκφράζονται δημοσίως.
Προσπαθώ πράγματι να καθαρίσω τους υαλοπίνακες για να είναι προσπελάσιμος όλος ο πολιτικός ορίζοντας για όσους θέλουν να αγναντεύουν είτε την ανατολή είτε τη δύση του ήλιου. Δυστυχώς πολύς κόσμος επιλέγει το σκοτάδι, φοβάται ακόμα να αντικρύσει και τη δύση του ηλίου, του είναι πιο εύκολο γιατί τον έμαθαν να αποφεύγει τους προβληματισμούς και την έρευνα και γενικά το φως.
Σε μια χώρα, όπου η κοινωνία καυχιέται για το ψηλό μορφωτικό της επίπεδο, επειδή το ποσοστό των σπουδαστών και των αποφοίτων των πανεπιστημίων είναι μεγάλο, η ίδια παραμένει στάσιμη. Είναι ένα ερώτημα που χρίζει κοινωνικής έρευνας. Ποια ευθύνη έχει η Παιδεία, ποια ευθύνη έχουν οι ίδιοι, ποια ευθύνη έχει η κοινωνία. Δυστυχώς ελάχιστοι είναι εκείνοι που συμμετέχουν στην πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα, ενώ από τη θέση τους θα έπρεπε να τίθενται επικεφαλής και να «τραβούν» την κοινωνία προς τα μπρός. Τα κόμματα όμως και οι ηγεσίες, τους δίνουν αυτή την ευκαιρία; Αλλά ας δούμε πόσο τα κόμματα αλλάζουν ηγεσίες; Το ΑΚΕΛ από το 1948 μέχρι σήμερα άλλαξε μόνο δυο ηγέτες και αν δεν ήταν η εκλογή του τελευταίου στη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας, θα ήταν μέχρι σήμερα Γ.Γ. του ΑΚΕΛ. Ο ΔΗΣΥ που ιδρύθηκε μετά το 1974, μετρά μέχρι σήμερα τρεις Προέδρους, το ΔΗΚΟ τρεις και η ΕΔΚ μόνο δύο. Με τέτοιους καρεκλοκένταυρους η κοινωνία είναι αδύνατο να προχωρήσει και να ανανεωθεί.
Όλα αυτά που γράφω δημιουργούν μια απογοήτευση, αλλά έτσι έχουν τα δεδομένα προς το παρόν. Θέλω να πιστεύω, ότι η δική μας δραστηριότητα θα βοηθήσει να ξεκολλήσουμε από τον πάτο την κοινωνία μας στον οποίο τη βύθισε το πολιτικό κατεστημένο της χώρας μας.
Με όλη μου την εκτίμηση και τη φιλία