Αχ, αυτή η υποψία!

«Κανείς δεν μπορεί να ξέρει επακριβώς ποιες είναι οι σκέψεις του ΓΓ του ΟΗΕ. Το σίγουρο είναι ότι εμείς πάμε απόλυτα προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε σενάριο βρούμε μπροστά μας. Επιδιαιτησία δεν μπορεί να γίνει. Έχουμε τις εμπειρίες του παρελθόντος και μόνο με την υποψία ότι θα γίνει επιδιαιτησία θα αποτύχουμε. Θα απορριφθεί η προτεινόμενη λύση και αυτό θα πρέπει να το κατανοήσουν όλοι. Άρα, άλλο οι καλές υπηρεσίες και άλλο η επιδιαιτησία και αυτό είναι σαφέστατο». Αυτά είναι λόγια που λέχθηκαν από τον Τουμάζο Τζελεπή σε δηλώσεις του στη ΧΑΡΑΥΓΗ ημ. 7/11/2010. Για να είμαι ειλικρινής άλλα περίμενα να ακούσω. Είναι αλήθεια, ότι οι καλές υπηρεσίες και η διαιτησία (αυτός είναι ο όρος που αναφέρεται στο Καταστατικό του ΟΗΕ) είναι διαφορετικές μορφές συνομιλιών, αλλά αυτό είναι γνωστό σε όλους. Δε χρειάζεται ειδική μνεία ή επεξήγηση. Όμως σ’ αυτή τη δήλωση προβάλλουν βασικά ερωτήματα, επειδή η λέξη «αντιμετωπίζω» ερμηνεύεται ως αντίδραση σε κάποια συμπεριφορά: Αν η διαιτησία είναι μορφή διαδικασίας επίλυσης διεθνών προβλημάτων γιατί απορρίπτεται; Γιατί δαιμονοποιείται από ένα άνθρωπο που αφιέρωσε χρόνια μελέτης του Διεθνούς Δικαίου; Αν ο Τ. Παπαδόπουλος δεν ήταν προσανατολισμένος στην απόρριψη και καθόταν με κάθε σοβαρότητα να συνομιλήσει θα δαιμονοποιόταν η διαιτησία; Και γιατί δαιμονοποιήθηκε αργότερα και όχι στην περίοδο του δημοψηφίσματος, όταν ο κ. Χριστόφιας υποστήριζε, ότι το σχέδιο Ανάν, που ήταν απότοκο «επιδιαιτησίας», επανένωνε την Κύπρο;
«Πάμε απόλυτα προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε σενάριο βρούμε μπροστά μας», γράφει ο κ. Τσελεπής. Πάμε για να «αντιμετωπίσουμε» ή για να συνεργαστούμε σε οιοδήποτε σενάριο με το ΓΓ του ΟΗΕ το οποίο θα βοηθήσει να βγάλουμε το κυπριακό από την αποτελμάτωση; Η λέξη «αντιμετωπίζω» σημαίνει ότι αναμένεις κάτι επιθετικό ή κακό, κάτι που δεν είναι ευχάριστο. Θα έλεγα ότι η κατάλληλη λέξη που θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει ο κ. Τσελεπής, θα ήταν «η συνδιαλλαγή», «η γόνιμη συνεργασία» και όχι η «αντιμετώπιση». Ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν είναι εχθρός μας, δεν βρίσκεται στην άλλη πλευρά του στρατοπέδου, έχει αναλάβει έναντι της διεθνούς αμφικτιονίας την υποχρέωση να συμβάλλει στην επίλυση κάθε προβλήματος που δυνατόν να απειλήσει την παγκόσμια ειρήνη. Προσπαθεί να βοηθήσει τις δυο κοινότητες της Κύπρου να λύσουν ένα πρόβλημα που συνομιλούν για 46 χρόνια και δεν καταφέρνουν να βρουν κοινή γλώσσα. Η Κυπριακή Δημοκρατία, ως κράτος-μέλος του ΟΗΕ έχει την υποχρέωση να διαβουλευθεί, να συνομιλήσει, να προτείνει και όχι να «αντιμετωπίσει» το ΓΓ του ΟΗΕ. Επιμένουμε στις «καλές υπηρεσίες», που στη διεθνή πρακτική δεν είναι απαραίτητο να προσφέρονται μόνο από το ΓΓ του ΟΗΕ. Αλλά θα υποβάλω και την ακόλουθη σκέψη: αν ο ΓΓ του ΟΗΕ κ. Παν Κιμ Μουν προτείνει στα μέρη να διορίσει μεσολαβητή θα τον «αντιμετωπίσουμε» απορρίπτοντάς τη σχετική πρόταση του, επειδή θα τεθεί στο περιθώριο το σύνθημα «της κυπριακής ιδιοκτησίας της λύσης»; Μα είναι δυνατόν να μην μπορούν οι πολιτικοί μας να μάθουν από τις εμπειρίες άλλων κρατών; Η Σλοβενία είναι εταίρος μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί δεν ερωτάται, πως και γιατί συμφώνησε με την Κροατία να παραπέμψουν τις διασυνοριακές τους διαφορές σε διαιτησία; Γιατί αυτές οι χώρες δεν τη δαιμονοποιούν, αλλά αντίθετα τη χρησιμοποιούν ως διαδικασία επίλυση του προβλήματός που αντιμετωπίζουν;
Μπορεί κάποιος να πει: πιάστηκες από μια λέξη για να κτίσεις ολόκληρο κείμενο. Ας μην απατόμαστε: οι λέξεις σύμβολα, παραπέμπουν σε συμπεριφορές θετικές ή αρνητικές και αποτελούν βοηθητικό ή αρνητικό παράγοντα, βοηθώντας ή παρεμποδίζοντας την παραπέρα ανάπτυξη της κοινωνίας ή στην επίλυση προβλημάτων τοπικών ή διεθνών. Ο Έλληνας ακαδημαϊκός Γιάννης Παπαμηχαήλ γράφει, ότι: «Θεωρώντας ότι η γλωσσική συμπεριφορά δεν εκφράζει απλώς μια σκέψη που προϋπάρχει της έκφρασης, ότι δηλαδή η γλωσσική συμπεριφορά δεν έχει μια λειτουργική μόνο σχέση με τη σκέψη και δεν αρκείται στο να την εκφράζει, αλλά και τη συγκροτεί....» (στο βιβλίο «Μάθηση και Κοινωνία», εκδ. Οδυσσέας Αθήνα 1988). Στην πολιτική οι λέξεις εκφράζουν τη στάση του εκάστοτε εκφραστή της και είναι γι’ αυτό το λόγο που αναφέρουμε σ’ αυτήν. Προσπαθώ να αναλύσω τη συμπεριφορά της ελληνοκυπριακής πλευράς στη συνάντηση της 18ης Νοεμβρίου. Χωρίς να είμαι μάντης κακών, προβλέπω ότι θα είναι απόλυτα απορριπτική, εφόσον a priori απορρίπτουμε και είμαστε έτοιμοι να «αντιμετωπίσουμε» κάθε σενάριο. Το αποτέλεσμα είναι ότι θα επιστρέψουμε στην Κύπρο για να συνεχίσουμε τις «κυπριακής ιδιοκτησίας» άκαρπες συνομιλίες για ακόμα πενήντα χρόνια…

Κυριάκος Τζιαμπάζης
Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ 10/11/2010