Αποκλιμακώστε την ένταση

Στη γειτονιά μας το μέτρο σταθερότητας της ειρήνης βρίσκεται σε πίεση και είναι δυνατόν να δημιουργήσει εμπόλεμες καταστάσεις. Ο πόλεμος φέρνει μόνο καταστροφές, απώλειες σε ανθρώπινο και οικονομικό δυναμικό, με αποτέλεσμα τη φτώχεια, την ανεργία και τα ψυχολογικά άγχη που δημιουργεί στην κοινωνία. Αυτή την κατάσταση τη ζήσαμε και τη γνωρίσαμε από πρώτο χέρι. Όλοι οι φιλοπρόοδοι πολιτικοί, τα ΜΜΕ, η κοινωνία των πολιτών σ’ όλες τις άμεσα αναμεμειγμένες χώρες, όλα τα δημοκρατικά κόμματα στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στο Ισραήλ και στην Τουρκία, θα πρέπει να κινητοποιηθούν για την αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή μας, η οποία είναι ήδη βεβαρυμμένη με τόσα άλλα προβλήματα. Δεν χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να ανάψει η φλόγα του πολέμου, θα χρειαστούν όμως πολλαπλάσιες προσπάθειες κατάσβεσης της και άλλες τόσες για να αποκατασταθούν οι σχέσεις των κρατών της περιοχής μας. Θα παραμείνουν όμως, οι καταστροφές και ο ανθρώπινος πόνος, θα αυξηθεί ο ακραίος εθνικισμός, η μισαλλοδοξία, τόσο στο εσωτερικό των κρατών, όσο και στις σχέσεις των κοινωνιών της περιοχής.
Άκουσα στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ3 το περ. Σάββατο κάποιο στρατιωτικό να ισχυρίζεται, ότι η σύρραξη θα έχει τοπικό χαρακτήρα. Αλλά ποιος μπορεί με σιγουριά να πει ότι είναι σε θέση να ελέγξει απόλυτα τη φωτιά του πολέμου; Αλλά η σύρραξη στη θάλασσα με ποιους θα γίνει; Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαθέτει ναυτικό τέτοιας εμβέλειας για να υποστηρίξει τα συμφέροντα της. Άρα η σύγκρουση θα γίνει ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, εφόσον η Ελλάδα θα τρέξει να υπερασπίσει τα συμφέροντα της Κύπρου και πιθανόν να χάσει πολεμικά πλοία και ανθρώπινο δυναμικό για την υπεράσπιση των οικονομικών μας συμφερόντων. Το Ισραήλ θα τολμήσει; Η Τουρκία θα τολμήσει; Θα αφήσουν οι ΗΠΑ δυο συμμαχικές της χώρες να συγκρουστούν; Πολύ αμφιβάλλω. Τη «νύμφη» θα την πληρώσουν οι μικροί, η Κύπρος και η Ελλάδα. Όλα τα κράτη που διατύπωσαν την άποψη, ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία ενεργεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο» εκφράζουν μεν τη διαφωνία τους, αλλά σε περίπτωση σύγκρουσης θα καλέσουν τα μέρη να σταματήσουν κάθε στρατιωτική δραστηριότητα. Θα συγκληθεί το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο θα καλέσει τα μέρη να διευθετήσουν με ειρηνικό τρόπο τις διαφορές τους και να αρχίσουν συνομιλίες για διευθέτηση του προβλήματος. Μα αυτό δεν οδηγεί στο να καταστεί η Τουρκία μέρος του προβλήματος της ΑΟΖ Κύπρου; Αυτό επιζητούμε; Είναι ορθό η Κυπριακή Δημοκρατία να διαμαρτύρεται για τις απειλές της Τουρκίας, αλλά δεν είναι αρκετό. Ταυτόχρονα πρέπει να βρει τους ανάλογους διαύλους επικοινωνίας με άλλα κράτη και ειδικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα βοηθήσουν να αποπυροδοτηθεί η ένταση που επικρατεί.
Ποιο είναι το αντικείμενο της κρίσης; Είναι η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από την Κυπριακή Δημοκρατία, εφόσον βρίσκεται στην ΑΟΖ την οποία με βάση το Διεθνές Δίκαιο έχει κάθε νόμιμο δικαίωμα να το εκμεταλλευθεί. Η Τουρκία επεμβαίνει σ’ αυτή την περίπτωση για να κατοχυρώσει τα συμφέροντα, όπως ισχυρίζεται, της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Η ηγεσία του κράτους μας, αλλά και η πολιτική ηγεσία θα πρέπει να συμβάλουν στην από-πυροδώτηση της έντασης με συγκεκριμένες προτάσεις και ενέργειες. Δεν αναμένω από τα εθνικιστικά κόμματα, τις ομάδες και την εκκλησία, να συμπεριφερθούν με τρόπο που να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση της έντασης. Εξάλλου οι δηλώσεις τους είναι πλήρως εμπλουτισμένες με πατριωτικές κορώνες, που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο να εξάγουμε αντίθετο συμπέρασμα. Ο ΔΗΣΥ όμως, που απέδειξε πολλές φορές, ότι συμπεριφέρεται με ευθύνη έναντι των δύσκολων προβλημάτων της χώρας θα πρέπει να καταβάλει σοβαρές και πολλαπλές προσπάθειες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό και να βοηθήσει αποτελεσματικά στην αποκλιμάκωση της έντασης. Έχω την άποψη, ότι ήλθε η ώρα για μια ακόμα επίσκεψη στην Άγκυρα του κ. Ν. Αναστασιάδη, αν συγκατατεθεί βέβαια και η άλλη πλευρά και ίσως εδώ θα μπορούσε να βοηθήσει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Υπάρχει διέξοδος από την κρίση; Το κύριο επιχείρημα της Τουρκίας είναι η κατοχύρωση των συμφερόντων των τ/κ, τότε είναι υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας να το αναλάβει, εφόσον θεωρητικά εκπροσωπεί και τους τουρκοκύπριους. Κάποιοι υποστηρίζουν, ότι αυτό είναι εφικτό μόνο μετά τη λύση. Μήπως δεν θα είναι αργά; Γιατί όχι πριν; Τι εμποδίζει; Μη αναφερθεί και πάλι ο κίνδυνος της αναγνώρισης. Θα ήταν γόνιμο, στις δικοινοτικές συνομιλίες που διεξάγονται κάτω από την αιγίδα του Διεθνούς Οργανισμού, να εξεταστεί η περίπτωση ίδρυσης δικοινοτικού οργανισμού εκμετάλλευσης των αποθεμάτων του φυσικού αερίου. Ο οργανισμός που θα συσταθεί να αποτελεί οργανισμό ιδιωτικού δικαίου και μέτοχοι να είναι οι κοινότητες, οι οποίες θα διορίζουν η κάθε μια τους εκπροσώπους της. Τις λεπτομέρειες της εκμετάλλευσης που αφορούν ποσοστά ή οτιδήποτε άλλα ζητήματα που σχετίζονται με τη διαχείριση είναι δυνατόν να επιλυθούν με λίγη καλή θέληση και από τις δυο πλευρές. Ίσως να υπάρχουν και άλλες πιο ευφάνταστες προτάσεις, όμως, το ζήτημα είναι να δεχτούμε το δικαίωμα της τ/κοινότητας να συμμετέχει πριν από τη λύση. Με τέτοια προσέγγιση θα ανατρέψουμε κάθε δικαιολογία της Τουρκίας να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που σήμερα συμπεριφέρεται, θα υποχρεωθεί να αλλάξει και λόγο και συμπεριφορά. Παράλληλα είναι δυνατόν τέτοια πολιτική πράξη να αποτελέσει ένα ουσιαστικό βήμα για επίλυση του κυπριακού προβλήματος, το οποίο δημιουργεί τέτοιες επικίνδυνες παρενέργειες.